گشت ارشاد باید هوشمند شود/ اقتصاد را رونق دهید برخی مشکلات حل می شود

ابراهیم فیاض استاد دانشکده جامعه‌شناسی دانشگاه تهران معتقد است:« عمده کسانی که کشف حجاب می کنند و روی چنین پدیده ای مصر هستند را کسانی تشکیل می دهند که معمولا دچار بحرانهای زندگی و خانوادگی شده اند؛ این سری افراد که به دلایل مختلف یا ازدواج نکرده اند و یا طلاق گرفته یا اینکه از حیث اقتصادی شرایط مناسبی ندارند»
مشورح مصاحبه خبرنگار توداک با دکتر فیاض را می خوانید:

 تحلیل شما از اعتراضات چند روز اخیر و علت اصلی آن چیست؟

موضوع اعتراضات اخیر و ریختن جوانان و نوجوانان به خیابان ها در مقابل مبارزه با بد حجابی را بنده از سالهای گذشته پیش بینی کرده بودم چرا که در ایران طی دو سه دهه گذشته تمرکز بر توسعه علم، پیشرفت و تکنولوژی گذاشته شد بدون اینکه به فرهنگ و علوم انسانی متناسب با وضعیت پیرامون جامعه و خانواده توجه ویژه شود
 البته عمده کسانی که کشف حجاب می کنند و روی چنین پدیده ای مصر هستند را کسانی تشکیل می دهند که معمولا دچار بحرانهای زندگی و خانوادگی شده اند؛ این سری افراد که به دلایل مختلف یا ازدواج نکرده اند و یا طلاق گرفته یا اینکه از حیث اقتصادی شرایط مناسبی ندارند از حجاب بیزارند که بخشی از آنها ابتدا کشف حجاب را در خودروها شروع کردند. البته این را باید گفت که بی حجابی در هیج کجای دنیا پسندیده نیست که برخی ها با ظواهری تحریک کننده در خیابان ها مانور بروند حتی در کشورهای اروپایی و یا سایر کشورهای دیگر فاحشه ها مکانهای مخصوص دارند و هیچ کس حق ندارند در انظار عمومی با ظاهری نامناسب دیده شود بلکه باید در خیابان ها و اماکن عمومی حجاب را متناسب با قواعد و مقرراتی که دارند رعایت کنند.

در ایران نیز شکی نیست که باید با فساد مبارزه شود اما این مبارزه و مقابله راه کار و اصول خاص خود را دارد. از لحاظ زیر ساختی متاسفانه در مدارس و دانشگاهها توجه به مقوله تقویت اعتقادات مذهبی، دین و ارزش و ضد ارزش کم رنگ شده است بلکه به جای آن گشت ارشاد را درست کرده که با دختران نوجوان و جوان بد حجاب برخورد کنند، این رویکرد نه تنها اثربخشی لازم را ندارد بلکه مشکلات را نیز در این زمینه بیشتر می کند.

 برای جلوگیری از چنین پدیده ای باید از چه راهکارهایی استفاده شود؟
شکی نیست که بخش عمده بروز چنین تنش ها و مشکلاتی ناشی از ضعف رونق اقتصاد و فرهنگ در کشور است که البته وضعیت اقتصادی نامساعد چون تورم بالا، عدم برخورداری حدود نیمی از جمعیت کشور از مسکن، وجود گرانی ها، بیکاری و ناتوانی درتامین هزینه های زندگی موجب شده است تا ازدواج آنچنانی در سنین نوجوانی اتفاق نیفتد. اگر دولت به جای گشت ارشاد مسکن انبوه را تولید کند و زمینه ازدواج آسان جوانان را فراهم نماید وضعیت به این شکل نمی شود. از طرفی حجاب تابعی از عفاف است و عفاف تابعی از خانواده هاست و خانواده هم تابعی از مذهب هستند در چنین شرایطی اگر مذهب تضعیف شود شاکله عفاف و حجاب نیز به هم می ریزد. همان طور که اشاره شد دانش دینی ما نیز بسیار پایین آمده است و مروجان دینی هم خیلی روی این مسئله کار نمی کنند. به طورمثال این روزها شهرهای مذهبی بدترین شرایط فساد را دارند در حالی که چنین شهرهایی به دلیل وجود مروجان دینی متشخص باید الگوی سایر شهرهای دیگر باشند. بنابراین ما اکنون با جهل دچار مشکل خواهیم شد که در این زمینه باید آگاهی لازم داده شود چرا که وقتی شخص بالغ می شود کنترل او درمسائل جنسی سخت است. شهوت همچون آب روان به سنگ خارا نفوذ می کند. اما می توان در مدارس و دانشگاه ها طوری آموزش داده شوند که این طوری مردم ضد حجاب نشوند. به هر حال آموزش دینی اکنون به کف رسیده است. دانشگاهها و مراکز علمی و مدارس هیچ آگاهی فکری در این زمینه ندارند و متاسفانه غرب گرا شده اند .از طرفی چون معلمان و اساتید دانشگاه حقوق کافی متناسب با رشد تورم دریافت نمی کنند خیلی راغب به تعلیم و تربیت درست دانش آموزان و دانشجویان در همه مسائل بخصوص مسائل دینی و مذهبی نیستند. وقتی حقوق استادهای دانشگاه کم است آنها نمی توانند کار فکری، علمی و تعلیمی کنند.
برخی سلبریتی ها که اکنون پشت معترضین را گرفته یا هنرپیشه ها و فوتبالیست های معروف خیلی ها خودشان دچار افسردگی اند یا زندگی آنها از هم فروپاشیده شده است یا مواد مخدر مصرف می کنند. در چنین شرایطی است که سعی می کنند با انتشار پست ها و یا اظهارات خود در شبکه های اجتماعی و.. به جریان اعتراضات بپیوندند و پشت معترضین را بگیرند . به نظر می رسد این افراد با چنین اقداماتی به آرامش روحی می رسند که چنین موضوعی بی تردید نشان از افسردگی آنها دارد.
علاوه بر این تنهایی درد گران و بحرانی است که در آینده دچار جامعه خواهد شد فرزندان تنها ، کم رنگ شدن مسائل مذهبی، بی اعتقادی توجه به سکس و مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی، بی عاطفگی  موضوعاتی است که زمینه آن برای جوانان مهیا شده است و حتی خیلی از سلبریتی ها نیز به این دردها مبتلا شده اند. عشق برای آنها کم رنگ شده آنها تنوع طلبی را می خواهند. این در حالی است که سکس بدون ایمان افسردگی را بدنبال دارد چرا که عشق باید توام با رعایت مسائل شرعی و اصولی بین دو نفر باشد ولاغیر.

 به نظر شما اگر ماجرای مرگ مهسا امینی اتفاق نمی افتاد آیا اعتراضی رخ می داد؟

همانطور که گفتم افکار جوانان و نوجوانان دهه هشتادی ها با نسل های گذشته فرق می کند. نسل جدید خواهان مطالباتی هستند که مرگ مهسا امینی بهانه ای برای گسترش اعتراضات به حجاب اجباری و ریختن آنها به خیابانها بود. البته نسل فعلی همواره دنبال جرقه ای بودند و زمانی که دیدند مهسا امینی دختر کردی که از شهرستان به تهران آمده و گشت ارشاد او را دستگیر کرد و وی در آنجا جان باخت موج اعتراضات به برخورد و فعالیت گشت ارشاد و محدودیت ها برای جوانان به راه افتاد. از طرفی نیز باید به این موضوع توجه داشت که مسائل اقتصادی و گرانی ها نیز مزید برعلت شده است تا مردم به خیابانها بیایند. اما اصل قضیه و وقوع چنین اعتراضاتی را باید به دلیل مطالبات جنسی دنبال کرد زیرا مشخص است که هم اکنون فاز ارتباطی برای تجمعات و اعتراضات خیابانی جنسی و عدم مقابله با بی حجابی است که این روزها اعتراضات و اغتششات در اغلب استانها به صورت سراسری خود را نشان می دهد.

 تغییر رویه در برخورد با بدحجابی و ناهنجاری های موجود باید به چه شکل باشد؟

اینکه تغییری در رویه فعالیت گشت ارشاد ایجاد و ساختار چنین طرحی اصلاح شود را بنده ضروری می دانم. البته اصلاحات چارچوب خود را دارد. یک چارچوب کنشی و یک چارچوب اجتماعی. به طور مثال هاشمی رفسنجانی با تعدیل اقتصادی چارچوب اجتماعی را درست کرد، تعدیل اقتصادی یعنی همین که با توسعه اقتصاد مسائل ضد اخلاقی به حاشیه برود. به نظر من فعالیت گشت ارشاد بی معناست وتداوم اجرای چنین طرحی تاثیر بسزایی بر جلوگیری از رعایت حجاب را ندارد. این در حالی است که باید قضیه را از ریشه درست کرد. وقتی دختری را به جرم پوشش نامناسب دستگیر می کنند مشکلات بیشتر می شود.
 در دور اول ریاست جمهوری احمدی نژاد در جلسات با مسئولان رده بالا به صراحت اعلام کردم که گشت ارشاد رویکردی سوسیالیستی است و ربطی به اسلام و حجاب ندارد. حتی مسئولان انتظامی در آن موقع گفتند تمرکز و توجه نیروهای ما باید مقابله با دزدی، مواد مخدر و حفظ امنیت باشد. آنها گفتند ما سارقان مسلحی که روحیه خشنی دارند را دستگیر می کنیم، اما چطور باید یک دختر یا زن را که روحیه ضعیفی دارد برخورد و او را دستگیر کرد چرا که خیلی از آنها بشدت می ترسند. البته پس از گذشت چند سال، برخی از همان مسئولان رده بالا در جلسه ای که گذاشته بودند به من گفتند کاش حرف شما را قبول می کردیم. تاکید من این است که مبارزه با فساد و فحشا و بی آبرویی باید باشد. از طرفی نیز فعالیت گشت ارشاد نباید به این شیوه و به صورت علنی صورت گیرد بلکه با تجهیز اماکن به دوربین برای شناسایی مجرمین و ایجاد گشت های نامحسوس به جای گشت ارشاد مبارزه با فساد با چارچوبی خاص و اصولی ادامه داشته باشد.
انتهای پیام/