دکتر فرشته روح افزا پژوهشگر حوزه زنان در گفت و گو با توداک:

با اصلاح گشت ارشاد موافقم اما با حذف آن نه

دکتر فرشته روح افزا استاد دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزه زنان و عضو سابق شورای فرهنگی اجتماعی زنان در گفت و گو با توداک بر خنثی سازی برنامه های دشمن در حوزه فرهنگی و اقناع جوانان به وسیله گفت و گو تاکید کرد.

مشروح این مصاحبه را بخوانید:

تحلیل شما از اعتراضات اخیر و علت اصلی وقوع آن چیست؟ آیا اصل حجاب مورد اعتراض است یا شیوه عملکرد گشت ارشاد؟

مقام معظم رهبری علت‌یابی اعتراضات اخیر را بسیار دقیق و موشکافانه در سخنرانی اخیر خود بیان فرمودند که این اتفاق یک‌ هجمه‌ای از طرف بیگانه‌ها و معاندین بوده که مدتهاست بر همین مبحث برنامه‌ریزی می‌کنند و در حقیقت این آتش‌های زیر خاکستر را ایجاد می‌کنند. کما اینکه این اغتشاشاتِ برنامه‌ریزی شده جدید نیست و چنانچه ما غفلت کردیم به معنی این نیست که این اعتراضات الان شکل گرفته باشد؛ صفحه‌های مجازی در حقیقت سالهای سال است در این زمینه فعالیت می‌کنند و در حقیقت با حملاتشان به جمهوری اسلامی در صدد رسیدن به اهداف شوم خود هستند، در واقع دشمنان نظام و جمهوری اسلامی به دنبال فرصتی برای تهدید ایران هستند لذا بارها و بارها به مسئولین در شورای عالی فضای مجازی تذکر داده شد که با دقت بیشتری کنترل بر فضای مجازی داشته باشند؛ این در حالیست که ما هر چقدر کار فرهنگی برای جوانان انجام دهیم از آن طرف یک راهی وجود دارد که این کارهای فرهنگی را کم اثرتر یا بی اثر می‌کند. البته این اتفاق برای همه جوانان نمی‌افتد بلکه خانواده‌هایی که کمتر به مسائل مذهبی پایبند هستند فرزندانشان بیش از بقیه آسیب‌پذیرند.

آیا بحث حجاب مورد اعتراض است یا شیوه عملکرد گشت ارشاد؟

مسلما اینطور نیست که بحث اصلی اعتراضات حجاب باشد اما همین مساله بهانه خوبی است برای اینکه عده‌ای پای کار بیایند و اغتشاشات را شکل دهند. مگر طرح های قبلی آنان در مورد حجاب و عفاف مانند چهارشنبه‌های سفید چه اندازه جواب داد؟ و یا این تعداد افرادی که در اغتشاشات حضور دارند چند درصد جامعه هستند؟ این افراد فریب‌خورده‌ طرح های معاندین هستند؛ بنابراین به گفته‌ خود اغتشاشگران حجاب بهانه است و اصل نظام را نشانه گرفته‌اند.
در خصوص شیوه عملکرد گشت ارشاد باید بگویم که مدتی است در شبکه‌های معاند خارجی به این مساله پرداخته می‌شد در حالیکه گشت ارشاد به تنهایی مطرح نبود تا یکی دو موردی که برنامه‌ریزی شده فیلم گرفتند و در شبکه های اجتماعی به نمایش گذاشته شد؛ ناگفته نماند با اینکه شبکه‌های معاند در حال مانور دادن بر عملکرد گشت ارشاد و مساله حجاب بودند اما دستگاه های فرهنگی ما عملکرد لازم برای خنثی‌سازی آنها را ندارند و متاسفانه در این میان تضاد اندیشه نیز در این زمینه وجود دارد چنانچه یک دستگاهی عملکردی مثبت داشته باشد دستگاه دیگر در حال نقد آنها است و هماهنگی لازم در این زمینه وجود ندارد.

اینکه خود معترضان در شعارهایشان می‌گویند حجاب بهانه است و اصل نظام نشانه گرفته شده این را نشان نمی‌دهد که برنامه‌های اصلی از جای دیگری نشأت می‌گیرد و گشت ارشاد و حجاب یک دستاویزی است برای اجرایی کردن برنامه‌های اصلی دشمنان به دست اقشاری است که فریب جریانات و گروه‌های سیاسی را خوردند؟

دقیقا همین‌طور است اصل نظام نشانه است چرا که شاهد شعاردادن علیه نظام یا حتی قرآن هستیم و این نشان‌دهنده‌ جریانی علیه دینداری مردم است تا بتوانند از طریق احساسات دینی مردم بین آنها و اسلام و انقلاب فاصله بیندازند؛ متاسفانه از بزرگترین مشکلاتی که در این زمینه داریم مطالعه کم جوانان در مورد تاریخ انقلاب ایران و انقلاب‌های دیگر کشورها است که موجب زودباوری جوانان با حضور شبکه‌های معاند در عرصه‌ی رسانه می‌شود؛ برای مثال اگر با منافقین آشنایی داشته باشند و بدانند که اینها از این جریانات دفاع می کنند می فهمند که این دیگر حق نیست. ناگفته نماند نقش صدا و سیما و دستگاهای مختلف در زمینه‌ آگاهی جوانان از این موارد بسیار کمرنگ بوده است.

اگر ماجرای مهسا امینی و فوت او شکل نمی‌گرفت آیا اعتراضی صورت می‌گرفت؟

بله حتما اعتراضات صورت می‌گرفت چرا که خود مقام معظم رهبری به این مسأله اشاره کردند که غیر از مسأله فوت مهسا امینی این اغتشاشات شکل می‌گرفت؛ اما فوت مهسا امینی در رابطه با گشت ارشاد صورت گرفت که معاندین و ضد انقلاب از آن به این طریق بهره‌برداری کردند و این نشان‌دهنده‌ دقت نظر بیگانگان بود که با هر اتفاق بی ربطی جریان کار خود را مدیریت می‌کنند، اما متأسفانه ما در این زمینه کوتاهی کردیم که امیدوارم مسئولان با دقت نظر بیشتری به این بحث ورود کنند.
من معتقدم که اکنون وقت تبیین مسأله حجاب و عفاف است و دستگاه‌های مربوطه باید به بحث و ایراد نظرات تکمیلی خود بپردازند هر چند که بی نقص نیستیم و شاید نتوان کار جامعی کرد.

اجرای گشت ارشاد یا نحوه‌ی اجرای آن را چطور ارزیابی می‌کنید و آیا باید تغییری در آن صورت بگیرد و اگر معتقد به حذف آن هستید ناهنجاریها باید به چه شکل مدیریت شود؟

با اصلاح گشت ارشاد موافقم اما با حذف گشت ارشاد به طور کامل مخالف چرا که یک عده ناهنجاری‌هایی دارند که باید اصلاح شود، این در حالیست که چنین دستگاهی در همه دنیا وجود دارد و این نهاد تنها مختص ایران نیست ؛ یک نابهنجاریهای اخلاقی وجود دارد که شاید پلیس عمومی نتواند با آن روبرو شود و این خود نشان‌دهنده‌ دقت در امور در جمهوری اسلامی است که بهتر است در مباحث اخلاقی از متخصصان این امر استفاده شود.
اصلاح گشت ارشاد همانطور که مقام معظم رهبری به آن اشاره کردند باید برخورد با افراد طبقه‌بندی شده باشد و نباید با همه آیین‌نامه‌ای برخورد کرد چرا که عده‌ای آگاهانه و غیرآگاهانه ناهنجاری‌های اخلاقی دارند که این افراد باید از نظر فکری اقناع شوند و در جلسات گروهی یا خصوصی با این افراد مباحثه کنند. دستگیری در شأن جوانان ما نیست.
ما می‌توانیم با ارائه‌ پیشنهاداتی به گشت ارشاد عملکرد قوی‌تر و مؤثرتری در رفع ناهنجاریها داشته باشد؛ گشت ارشاد در این زمينه نیاز به بازوهای روانشناسی، جامعه‌شناسی و رفتار شناسی دارد.

آیا این اعتراضات را می‌توان اعتراض سراسری نامید یا به قشر خاصی محدود است؟

بنده فکر می‌کنم که اعتراضات به قشر خاصی محدود نیست کما اینکه هدایت این اعتراضات با جوانان است، از مسائل اقتصادی که بگذریم که خود مردم در جریان تحریم‌ها هستند اما نسبت به برخی مسائل اعتراضاتی در سطح کشور وجود دارد که برخی از آنها به حق بوده و برخی حاصل تبلیغات نادرست است؛ برخی جوانان به دنبال احقاق حق خود هستند برای مثال در زمینه اشتغال و مسکن که در این اعتراضات ورود می‌کنند تا بتوانند اعتراض خود را بیان کنند .این مسئله مهمی است که با یک درایت خاص گفتگوی میان مسئولین و مردم در وزارتخانه‌ها اتفاق بیفتد کمتر شاهد تنش‌های اینچنینی باشیم. مردم باید بدانند اگر اعتراضی می شود به آن رسیدگی می شود.

چرا در این اعتراضات نقش سلبریتی ها و فوتبالیست ها پررنگتر از قبل شده است؟

به عقیده‌ من در این زمینه هم مانند برخی مسائل غافل شده‌ایم، چرا که سلبریتی ها نه تنها در کشور ما بلکه در برخی کشورها زندگی سر و سامان داری ندارند و معضلاتی همچون طلاق در خانواده‌یشان وجود دارد که نمی‌توانند برای مردم الگو باشند و این اشکال به رسانه‌ها مرتبط می‌شود که این افراد را الگوی جامعه قرار می‌دهند و چنانچه حتی افراد مشهوری هم نباشند ما سیستمی ایجاد می‌کنیم که این افراد را در نظر مردم محبوب کنیم در حالیکه این اشتباهات مشکلات زیادی برای جامعه ایجاد کرده است، به طور مثال سلبریتی که حتی برای تولد نوزاد خود، ایران را قبول ندارد و کشورهای خارجی را انتخاب می‌کند چه حقی دارد که در مورد کشور و حمایت مردم معترض صحبت کند.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در رفتارهای سلبریتی ها بی تقصیر نبوده چرا که در جشنواره‌ی فجر که در واقع به جشنواره‌ی ضد فجر با نوع پوشش و برخورد بازیگران تبدیل شده در واقع شاهد کم کاری‌های وزارت ارشاد هستیم در حالیکه می‌توانیم در مورد روحانی که که هر روز با سیم بکسل از رودخانه رد می‌شود تا به بچه‌های آن طرف رودخانه درس بدهد و مشکلات آنها را حل کند صحبت کنیم و اشاره به زندگی شهدای علمی داشته باشیم. این در حالیست که در این موارد به یک اخبار کوتاه ختم شده است و به شیوه‌ی زندگی الگوهای صحیح در جامعه نپرداخته‌ایم.

دلایل سرایت اعتراضات به قشر دانش‌آموزی چیست؟

دانش‌آموزان و دانشجویان ما باید مطالعات گسترده‌تری داشته باشند، آنها جوان و پویا و پر هیجان هستند، پسران دانش آموز در این سن و سال تازه به مرحله‌ی بلوغ رسیده‌اند در حالیکه دختران دانش‌آموز در سن و سال ۱۵و ۱۶ سالگی از پسران جلوتر هستند به همین دلیل هم دختران در این سن آسیب‌پذیر هستند. مدارس و صدا و سیما آموزش‌های صحیحی در این زمینه به جوانان نمی‌دهد به طور مثال صدا و سیما بودجه‌ای برای آموزش نوع و سبک زندگی به جوانان اختصاص نمی‌دهد اما برای تفریحات تلویزیونی با مبالغ زیاد از جوکرها استفاده می‌کند، یعنی مسائلی در خصوص آسیب‌های بی حجابی به دختران جوان آموزش داده شود بسیار موثر خواهد بود .برای افزایش سبک زندگی اسلامی کم گذاشته شده و برنامه ای نیست. برای این موضوع باید از سینما و موسیقی و فضای مجازی کمک گرفته بشه و آسیب های تهدید کننده نوجوان و جوان را از این طریق به او بشناسانیم.

گروه‌های مرجع که بتوانند به صورت اقناعی برای مردم جریانات و روندهای نادرست را تببین کرده و بر آن‌ها تأثیر بگذارد کدامند و تاثیرشان چه حد است؟

افرادی که در این زمینه فعالیتی انجام داده‌اند و می‌توانند اظهار نظر مفیدی داشته باشند مانند اساتید دانشگاه، روحانیون، پزشکان متخصص، در خانواده‌های فرهیخته و خانواده‌ی شهدا و حتی در میان مسئولین که این قدرت اقناعی را دارند که جریانات و روندهای نادرست را تبیین کنند.
مشکلی که در این زمینه صدا و سیما مرتکب شد این بود که از افرادی به عنوان کارشناس در این مسائل استفاده که خودشان به نوعی ایراداتی داشتند و در نتیجه نمی‌توانستند تحلیل رفتاری صحیح داشته باشند در حالیکه باید از افرادی دعوت به سخنرانی کند که در بحث آسیب‌های اجتماعی فعالیتی داشته‌اند؛ حتی اندیشمندان و روحانیون یا آیات عظام نیز به عنوان کارشناس می‌توانند در بحث حجاب که یک مسئله‌ شرعی است ورود کنند.
حتی از سیره‌ و زندگی ائمه‌ اطهار برای آگاهی جوانان فیلم تهیه کرد تا بتوان به عنوان الگوی رفتاری صحیح برای دانش‌آموزان و دانشجویان استفاده کرد.

برای جلوگیری از تجمعات و بازگشت آرامش به جامعه چه پیشنهاد و روش‌هایی را مدنظر دارید؟

پیشنهاد من این است که هر کجا قرار بود تجمعی صورت بگیرد وزارت کشور ورود کند و از این دانش‌آموزان حمایت کند و اجازه‌ ورود افراد اغتشاشگر را به میان اینگونه تجمعات مردمی ندهد و از افرادی همچون اساتید دانشگاه ورود بزرگان حوزه برای گفتمان با این دانش‌آموزان و دانشجویان تجمع کننده کمک‌ بگیرند، البته نیروی انتظامی هم باید در این زمینه اجازه‌ اغتشاش ندهد و تا حدی که ممکن است بر اوضاع کنترل داشته باشند؛ این در حالیست که مقام معظم رهبری این افراد را دسته‌بندی کردند و گفتند اینها همه در یک گروه دیده نمی‌شوند چرا که همه‌ این افراد حاضر در تجمعات با خارج از کشور ارتباط ندارند و حسابشان از اغتشاشگران جداست و ما در این میان باید اغتشاشات را ریشه‌یابی کنیم و اوضاع را به نحو احسن مدیریت کنیم.

انتهای پیام/