«موضوع مشروبات الکلی را به شکست و موفقیت حاکمیت گره نمی‌زنم»؛ گفت‌وگویی برای یک چالش اجتماعی

پرداختن به این موضوع، شاید بتواند سرنخ هایی از اوضاع سلامتی یا بیماری جامعه به دست دهد. این پرداختن می باید که موشکافانه از نظرگاه های متفاوتی باشد. تقی آزاد ارمکی جامعه شناس و استاد تمام دانشگاه تهران از جمله کسانی است که معمولا تلاش دارد، نگاهی از دیگرسو به مسائل جامعه بیندازد.

آقای دکتر آزادارمکی! به عنوان یک جامعه‌شناس احتمالا موافقید که جامعه ایرانی، یک جامعه اسلامی است و حکومت نیز همچنین. بنابراین وقتی به میزان مصرف مشروبات الکلی نگاه می‌کنیم، خواه ناخواه نتیجه می‌گیریم سیاست‌های حاکمیت در این زمینه با توفیق همراه نبوده است. قبول دارید؟

اول اینکه موضوع مصرف مشروبات الکلی بحث امروز و دیروز نیست. این موضوع، موضوعی است که از قبل بوده، و بعد هم خواهد بود. اما آنچه درباره جامعه اسلامی می‌گویید کمی نیاز به توضیح دارد.

به هر حال مردم متدین هستند و حکومت هم حکومت مذهبی است. بنابراین نمی‌توان پذیرفت امور خلاف شرع مثل مصرف مشروبات چنین باشد…

حتما می‌دانید که متدین بودن یک سری صفاتی دارد و عامل بودن به مبانی شریعت از الزامات آن است.

بگذارید سوال را شفاف‌تر طرح کنم. آیا در حکومت اسلامی و با شهروندان متشرع، باید وضع مصرف الکل چنین باشد که همه نتیجه بگیرند حاکمیت در پیشگیری و مهار مصرف آن ناموفق بوده است؟

اول از همه عرض می‌کنم من نه خودم اهل مشروبم و نه دوست دارم کسی آن را مصرف کند، این را از قول من به امانت بنویسید. اما این گزاره‌هایی که شما دائم تکرار می‌کنید که می‌گویید حکومت اسلامی است یا مردم متدین هستند، خیلی قابل استناد نیست. اگر منظورتان بر حسب ظاهر است من بحثی ندارم اما هر کدام از اینها که میگویید پارامترهایی دارند. شما اگر به متدین بودن مردم معتقدید باید درباره مولفه‌های ایمانی ارجاعات درست بیاورید. اینکه مردم بگویند ما متدین هستیم اما در خفا کار خلاف شرع انجام دهند قابل استناد نیست مثلا همین مشروب خوردن، با مولفه‌های ایمانی هم‌خوان نیست. درباره حاکمیت هم باید تصریح کرد صرف ادعای حکومت دینی بودن، از یک حکومت، حکومت دینی نمی‌سازد. بنابراین اینجا با دو طرف و دو ادعا مواجه هستیم که هر دو برای ما انتظار ایجاد می‌کند و وقتی شما در درون جامعه با پدیده‌ای مثل مصرف روز افزون مشروبات الکلی مواجه می‌شوید نتیجه‌ای جز آنچه در سوالتان مطرح کردید نمی‌گیرید. به نظر من یکی از دلایلی که می‌توان برای عدم موفقیت حاکمیت در کنترل مصرف مشروبات الکلی آورد همین برداشت است که شما از جامعه دارید. شما اگر اعتقاد داشته باشید جامعه چندان به دین معتقد نیست یا اعتقادات مذهبی‌اش کم‌رنگ شده، یک برداشت دارید و  وقتی اعتقاد دارید جامعه‌تان جامعه دینی است و از الزامات دینی بودن هم رعایت امور شرعی است،  کمیِ مصرف مشروب الکلی را در جامعه انتظار دارید. خب حالا ناگاه آمارهایی می‌بینید که همه را شوکه می‌کند. من نمی‌خواهم بگویم الزاما این آمارها درست است یا غلط اما وقتی حتی به صورت شهودی هم احساس می‌کنید مصرف مشروبات الکلی، افزایش داشته، چون با انتظاراتتان هم‌خوان نیست، سریع شکست حاکمیت را نتیجه می‌گیرید اما من اساسا می‌گویم مصرف مشروبات الکلی از قدیم وجود داشته و الان هم وجود دارد اما ممکن است ناگاه چیزی که پنهان بوده، عیان شده باشد. من به جد اعتقاد دارم جامعه ایرانی در مواردی، چندان به شرع پایبند نیست و چون اینگونه است موضوع مشروبات الکلی را خیلی به شکست و موفقیت گره نمی‌زنم.

با گفت وگوشونده در اینجا، بیشتر آشنا شوید

(نظرات مطرح شده در گفت وگو، دیدگاه توداک نیست و صرفا برای تضارب آرا، بازتاب داده شده است)

تولید شده در تحریریه toudak.ir