برخورد با کشف حجاب؛ «باید با محبت رفتار کرد»

توداک- در موضوع حجاب، بر رعایت قانون بسیار تاکید می شود، اما از سوی دیگر، بحث فرهنگ و فرهنگسازی به میان می آید. پس برای اجرای قانون در این زمینه، شرایط کمی پیچیده می شود.

بر همین اساس، باید گفت که جامعه و حاکمیت با یک چالش جدی روبرو هستند که هر دو باید تلاش کنند از آن سربلند بیرون بیایند و نگاه مثبت تاریخ را به خود جلب کنند. مهدی آیتی نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی با اشاره به این که همگان باید از قانون که در آن برای پوشش در جامعه ضوابطی تعیین کرده پیروی کنند، معتقد است که قانون را در حوزه حجاب نباید به صورت قهری اجرا کرد زیرا قطعا نتیجه عکس در جامعه خواهد داشت.

 

جناب آقای آیتی! به نظر شما با توجه به شرایط امروز جامعه، برخورد نظام و سیستم سیاسی کشور با کشف حجاب چگونه باید باشد؟

آن چه که به صورت قانون در کشورها تنظیم و نگارش می شود باید اجرا می شود و تفاوتی ندارد که این قانون کدام کشور باشد. در هیچ کجای جهان مردم اجازه ندارند که تخلف رانندگی داشته باشند و یا سایر اقدامات که قانون آن ها را ممنوع کرده است، انجام دهند. در قانون آمده توهین به دیگران ممنوع است و از این نظایر قانون ها به کثرت تصویب شده است. در ایران نیز حجاب هم قانون کشوری است و هم در عرف و شرع نیز جایگاه دارد و به همین علت باید از سوی اعضای جامعه مورد احترام قرار گیرد. این که حجاب در جمهوری اسلامی الزامی است شکی در آن نیست زیرا جزئی از قانون است و این قانون است که حکومت را شکل داده و رای مردم نیز آن را تایید کرده است. زمانی که مردم به جمهوری اسلامی رای دادند به این معنا بود که موافق این هستند که آرای اسلام نیز اجرایی شود. به فتوای علما و مراجع نیز حجاب امری واجب است و الزام بر آن صورت گرفته است. بنابراین باید از سوی نظام و سیستم سیاسی کشور مورد توجه قرار گیرد و الزام آن تبیین شود. نکته مهم این است که چگونه باید این امر را نهادینه کرد. برخورد قهری قطعا در این مسیر اشتباه است و باید فرهنگ سازی انجام شود و از روش های معقول و اجتماعی این فرهنگ را اشاعه داد.

در صورت اتخاذ هریک از سیاست های قهری یا تسامحی، رفتار بعدی قشر کشف حجاب کننده چه خواهد بود؟ سایر گروه های اجتماعی چه واکنشی نشان خواهند داد؟

سیاست های قهری در خصوص کشف حجاب قطعا می تواند نتایج عکس داشته باشد و مردم را نسبت به بسیاری از موارد دلسرد کند. برخورد سخت سبب شده تا نارضایتی ها بیشتر شود و عملا مساله فرهنگ به حاشیه رود. حجاب، پوشش و عفت در جامعه باید از طریق آموزش های خانوادگی و مسیرهای فرهنگی در دستور کار قرار گیرد و ترویج شود. این امر می تواند نوعی ترویج عفت عمومی باشد. نقش مشاوره های خانواده و روانشناسی نیز در این عرصه بی بدیل است و قطعا می تواند تاثیر بیشتری نسبت به برخوردهای قهری داشته باشد. قوه قهریه صرفا در حوزه بی بند و باری و آن هم در موارد خاص باید استفاده شود زیرا می تواند اثرات سو بر جامعه داشته باشد و در نقاط دیگر دنیا نیز برای مثال با مصرف مشروبات الکلی در ملا عام برخورد می شود و اجازه نمی دهند هر کسی در جامعه هر رفتاری انجام دهد. هر کشوری برای اخلاق در جامعه قوانینی دارد و این مخصوص ایران فقط نیست. زمانی که موضوع کشف حجاب مطرح می شود، نخستین سوال پیرامون آن این مورد است که حدود آن چیست و این امر باید مشخص شود. مشخصا زمانی که صرفا مساله موی سر مطرح است و برای مثال برخی زنان شال و روسری بر سر نمی کنند، صرفا باید از طریق فرهنگی و با رهنمودهای اجتماعی در این مسیر فعالیت کرد تا فرهنگ سازی شود. بی شک هر کنش خشنی سبب می شود تا این فضا متشنج شود و روند فرهنگ سازی مختل شود. ما باید به سراغ فضای خانواده ها رفته و از این طریق موضوع حجاب را نهادینه کنیم و نه باید این موضوع در خیابان ها مورد پیگرد قرار گیرد. بی حجابی امروز در نقاط دیگر جهان مساوی با بی بند و باری است اما در ایران این موضوع شکلی دیگر دارد و صرفا به نداشتن شال و روسری خلاصه می شود و نباید این موضوعات را یکی دانست و باید بر امر فرهنگ سازی و آموزش تمرکز کرد تا در جامعه دلسری ایجاد نشود.

مشخصا آزادی مطلوب این نیست که هر شخصی بدون لباس وارد جامعه شود و هیچ سنخیتی با فرهنگ ما ندارد. این اتفاقی که در دو قرن اخیر در شرق و غرب جهان رقم خورده امروز نتایج خوبی نداشته و نباید به این سمت حرکت کرد. در خصوص کم حجابی باید با محبت رفتار کرد و نیروی پلیس در این موضوع نمی تواند کار خاصی انجام دهد و اساسا نباید برخورد پلیسی با این موضوع کرد. پیشنهادهایی که در این روزها برخی نمایندگان مجلس می دهند قطعا مناسب نیست و رویه اشتباهی است. این که افراد را صرفا بخاطر کم حجابی از آزادی های اجتماعی محروم کنند یک روش اشتباه است زیرا نه در قانون آمده و نه عرف آن را می پذیرد. هیچ گاه باطل کردن کارت ملی و محروم کردن از خدمات اجتماعی راهکار نخواهد بود و صرفا تنفر ایجاد می کند. این فرهنگ سازی نیست و روش اشتباهی است. چنین رفتارهایی اثرات معکوس دارد و سبب می شود تا سیار گروه های اجتماعی نیز نسبت به این موضوع بدبین شوند. قانون اجازه نمی دهد شخصی بخاطر افتادن شال و یا روسری اش از حقوق اجتماعی محروم شود.

دقیقا بخاطر همین علت است که برخی سیاسیون نباید به سمت چنین مقوله ای بروند. مطرح کنندگان این موضوعات و این محرومیت ها درکی از حجاب و موضوعات اجتماعی و خانوادگی ندارند. برخوردهای قضایی مردم را با حجاب نمی کند. این موضوع به هر شکلی در تاریخ ایران تجربه شده است. مشخصا با زور نمی شود هیچ کاری کرد. ما در تاریخ شاهد بودیم که هم کشف حجاب رضاخانی شکست خورده است و هم پروژه ترویج حجاب با استفاده نیروی قهری که در سال های اول انقلاب صورت می گرفت. رضا خان هیچ گاه نتوانست فرهنگ حجاب را از جامعه ایران بگیرد و امروز نیز نمی شود با زور برخی را باحجاب کرد. این مسیر فقط با فرهنگ سازی هموار می شود و هیچ چاره دیگری ندارد. باید از تجربه های تاریخ استفاده کرد و مسیر اشتباه را مجدد طی نکرد.

 

با گفت وگوشونده در اینجا، بیشتر آشنا شوید

(نظرات مطرح شده در گفت وگو، دیدگاه توداک نیست و صرفا برای تضارب آرا، بازتاب داده شده است)

تولید شده در تحریریه toudak.ir