مدیرعامل اتحادیه مرکزی مرغداران: کاهش سرانه مصرف پروتئین سلامت جامعه را به خطر انداخته است

در حالیکه مسئولین دولت و مجلس از بهبود شاخص‌های اقتصادی سخن به میان می‌آورند اما مردم از گرانی و افزایش قیمت اجناس صحبت می‌کنند. با اینکه تورم از مهر 1400 روند نزولی به خودش گرفته است، علت افزایش قیمت محصولات که مردم را ناراضی ساخته است چیست؟ پیش از آنکه به بیان دلایل افزایش قیمت و گرانی‌ها بپردازیم، به تفاوت تورم و گرانی نگاهی بیندازیم که: تورم به افزایش سطح قیمت‌ها در اقتصاد اشاره دارد در حالی که گرانی بیشتر به قدرت خرید مردم باز می گردد. به بیان دیگر تورم مقایسه سطح قیمت‌های فعلی و گذشته است که نشان از تغییر هزینه‌های زندگی دارد، درحالیکه گرانی از مقایسه سطح قیمت‌ها با سطح درآمد به دست می‌آید. در صورت وجود تورم قیمت‌ها افزایش می‌یابد و اگر کالایی گران باشد یعنی نسبت به درآمد مردم سطح بالایی دارد.  بنابراین تاحدودی تفاوت گرانی با تورم مشخص شد. گرچه دولت در مهار تورم در یک سال گذشته موفق بوده است اما گرانی و افزایش قیمت محصولات بسیار مورد توجه مردم و نخبگان قرار گرفته است. برخی از کالاها مانند گندم، برنج، ماکارانی، مسکن و … گران شده‌اند که توداک در گفت‌و‌گو با صاحبنظران و فعالان اقتصادی عرصه هیا مختلف،  علل برخی از این گرانی‌ها را بررسی کرده است.

محمد مرادی زیارانی در گفت وگو با توداک، آماری از میزان تولید، مصرف و مازاد تخم مرغ در کشور ارایه داد و اظهار داشت: تولید تخم مرغ در کشور روزی 3 هزار و 200 تُن است و تقریباً ماهانه 10 هزار تُن مازاد تولید داریم که خوشبختانه در صنعت تخم مرغ قاچاقی صورت نمی گیرد.

وی ادامه داد: برای بررسی میزان مصرف تخم مرغ در کشور باید سال را به دو نیمه تقسیم کنیم، در نیم اول سال با توجه به فصل گرما و تعطیلی مدارس و دانشگاه ها و کاهش مصارف صنعتی، مصرف تخم مرغ در کشور کاهش می یابد و در نیمه دوم سال با توجه به کاهش دما و ایام پایان سال معمولاً با افزایش مصرف همراه هستیم.

وی به فاکتورهای تأثیرگذار در افزایش یا نوسانات قیمت تخم مرغ اشاره و بیان کرد: تولید تخم مرغ در کشور خطی و مصرف این کالا سینوسی است. تولید خطی یعنی اینکه مرغ صنعتی است که شرایط و وضعیت بیرون از سالن مرغداری برای آن مهم نیست و بدون توجه به فصول سال و مناسبت ها و طبق روال و برنامه ریزی و براساس استانداردهای جهانی، خط تولید کار می کند؛ اما آنچه باعث می شود در برخی از زمان ها به خصوص در نیمه دوم سال قیمت تخم مرغ شاید با افزایش همراه باشد، افزایش سرانه مصرف است.

مدیرعامل اتحادیه مرکزی مرغداران میهن در پاسخ به این پرسش که کاهش جوجه ریزی نیز بر افزایش قیمت تخم مرغ تأثیرگذار است؟ گفت: برنامه ریزی ما معمولاً به شکلی است که 60 درصد جوجه ریزی در نیمه اول سال و 40 درصد در نیمه دوم سال اتفاق می افتد، ماهیت تخم مرغ به این شکل است که تقریباً از روزی که جوجه ریزی را انجام می دهید تا به تولید برسد، شش ماهی طول می کشد یعنی جوجه ریزی که در نیمه اول سال یا ماه فروردین انجام می دهیم، 5 تا 6 ماه آینده به تولید می رسد. در نتیجه برنامه ریزی ما طوری است که عمده جوجه ریزی را در نیمه اول سال که با کاهش مصرف همراه هست، انجام دهیم تا بیشترین میزان تولید در نیمه دوم سال را داشته باشیم.

وی درباره علل افزایش هزینه های نهاده ها و تأثیر آن بر افزایش قیمت تخم مرغ، بیان کرد: عمده نهاده مصرفی مرغ ذرت و  کنجاله سویاست که این دو قلم هم عمدتاً از طریق واردات تأمین می شود و این امر به طور مستقیم با شرایط اقتصادی و ارزی کشور ارتباط دارد، طبیعتاً اگر نرخ ارز افزایش یابد، هزینه نهاده ها هم افزایش خواهد یافت.

زیارانی ادامه داد: مساله دیگری که چند ماهی است رخ داده، جنگ اوکراین است که تأثیرات بین المللی داشته و تأمین نهاده های دنیا را با مشکل مواجه کرده است. به هر حال بخش عمده ای از گندم و ذرت بسیاری از کشورها از طریق روسیه و اوکراین تأمین می شد و با توجه به مشکلاتی که برای این دو کشور به وجود آمده، کل دنیا را با مشکل مواجه کرده و باعث شده، نظمی که در تأمین نهاده وجود داشت، دستخوش تغییراتی شود و قیمت نهاده ها در سطح جهانی و بین المللی با افزایش بسیاری مواجه شود. به تبع، ایران، کشوری جدای از دنیا نیست و افزایش قیمت های جهانی بر افزایش هزینه نهاده و قیمت برخی از کالاها در کشور ما هم اثر می گذارد.

زیارانی کمرنگ شدن نقش دولت در بازار قیمت ها را مثبت ارزیابی کرد و گفت: در صورت تغییر نظام ارزی دخالت های دولت در بازار تخم مرغ کمتر شود، هر چه دولت دخالت مستقیم در بازار را کمتر و نظارت را قوی تر کند، قطعاً در دراز مدت نتایج بهتری در پی خواهد داشت.

مدیرعامل اتحادیه مرکزی مرغداران میهن به نقش مافیا بر افزایش قیمت تخم مرغ اشاره و عنوان کرد: اینطور نیست که یک گروه مافیایی در صنعت تخم مرغ به طور دائم وجود داشته باشد و تلاش کند به این صنعت آسیب وارد کند، اما در مقاطعی ممکن است بنا به هر دلیلی مثلاً خبرهای ضد و نقیضی داده شود یا به دلیل هرج و مرج هایی، یکسری از افراد از آب گل آلود ماهی بگیرند و یک سود وافری ببرند. به عنوان مثال سال گذشته تا نیمه اسفند، نوسان قیمت تخم مرغ بسیار اندک و طبیعی بود تا اینکه اخباری از مجلس اشاعه پیدا کرد که ارز ترجیحی حذف شد، پس از آن تقاضای فردا به امروز افتاد و خریدهای مازادی را شاهد بودیم. همچنین سوء استفاده هایی شد به امید اینکه این کالا را احتکار کنند و فردا روزی 2 هزار تومان گران تر بفروشند. 

وی در پاسخ به این پرسش که حذف ارز ترجیحی از تخم مرغ، چه تأثیری بر افزایش قیمت این کالا و چرخه تولید خواهد داشت؟ گفت: تا به امروز نهاده ها با ارز 4200 تومانی تأمین می شد و امروز در کشور اصلاح نظام ارزی شکل گرفته و به نوعی ارز ترجیحی حذف شده و با نرخ دیگری مواد اولیه تأمین می شود، به طبع افزایش نرخ ارز بر قیمت تمام شده تخم مرغ تأثیر مستقیم خواهد داشت و به سرانه مصرف، شوک مقطعی وارد خواهد کرد.

مدیرعامل اتحادیه مرکزی مرغداران میهن با اشاره اینکه برای اینکه بتوانیم از این مرحله با کم ترین دغدغه و تنش و به سلامت گذر کنیم با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، یک بسته عملیاتی تعریف شده است، عنوان کرد: پس از حذف ارز ترجیحی از تخم مرغ، سرمایه در گردش تولید کننده دستخوش تغییر می شود. تولیدکنندگان برای تولید یک کیلوگرم تخم مرغ تا به امروز با یک عددی تأمین مواد اولیه می کردند و پس از حذف ارز ترجیحی این سرمایه در گردش به مراتب افزایش پیدا خواهد کرد و چنین توان مالی در بدنه صنعت وجود ندارد. اولین موضوعی که وزیر جهاد کشاورزی در هیات دولت تأکید کردند و پیگیر آن هستند، این است که سیستم بانکی کشور و سازمان برنامه و بودجه و دستگاه های متولی که بحث نقدیندگی را تأمین می کنند پای کار باشند و سرمایه در گردش تولید کننده را براساس ضرایب و فرمول هایی که دارند، تأمین کنند.

وی گفت: موضوع دیگری که تولید را دچار مخاطره می کند، اینکه ممکن است در یک مقطع کوتاهی با کاهش سرانه مصرف مواجه شویم، در چنین زمان هایی نمی توان تولید تخم مرغ را متوقف کرد چرا که مخاطب ما موجود زنده (مرغ) است، کارخانه نیست که بتوان در مقطعی تولید را کاهش داد یا متوقف کرد؛ در نتیجه کاهش سرانه مصرف منجر می شود

که مازاد تولید داشته باشیم. برای این مازاد تولید باید خرید تضمینی یا ذخیره سازی گردشی توسط دولت انجام شود که این موضوع نیز مورد تأکید وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته و امیدواریم به صورت عملیاتی هم تغییر نرخ ارز و هم خرید تضمینی توسط دولت انجام شود.

وی به دیگر تأثیرات حذف ارز ترجیحی از تخم مرغ اشاره و خاطرنشان کرد: وقتی قیمت تمام شده تخم مرغ افزایش یابد، توان رقابتی کاهش می یابد در نتیجه نیازمند پرداخت مشوق صادراتی توسط دولت هستیم تا بتوانیم با کشورهای رقیب رقابت لازم را داشته باشیم و در نتیجه بازارهای صادراتی را از دست ندهیم و بخشی از مازاد تولید را از این مسیر خارج کنیم.

مدیرعامل اتحادیه مرکزی مرغداران میهن افزود: موضوع دیگری که ایجاد دغدغه می کند و اصلی ترین موضوع است، اینکه با توجه به شواهد و قرائن سیاست دولت این است که پرداخت یارانه تخم مرغ به صورت نقدی باشد، و بیم آن می رود که این یارانه نقدی به سمت مصرف پروتین از جمله مرغ و تخم مرغ سوق پیدا نکند و این مبلغ در جای دیگری توسط خانوارها هزینه شود. اینکه ممکن است تأمین پروتئین لازم برای مردم صورت نگیرد و سلامت جامعه به مخاطره بیفتد، موضوع قابل توجهی است، اما نکته مهم این است که اگر سرانه مصرف کاهش یابد، همه راهکارها را هم که اتخاذ کنیم شاید خیلی افاقه نکند. پیشنهاد ما مشخصاً این است که به صورت کالابرگ به مردم یارانه پرداخت شود تا هم پروتئین لازم برای مصرف خانوارها تأمین شود و هم تولید به سمت مصرف خانوارها سوق پیدا کند.

زیارانی در پایان گفت: با برنامه ریزی بسیار دقیقی که به صورت مشترک بین وزارت جهاد کشاورزی و اتحادیه مرکزی مرغداران میهن اتفاق افتاده، در شرایط فعلی تولید کشور بسیار مطلوب است. اگر مرحله گذار تغییر نرخ ارز هم به سلامت پشت سر بگذاریم، به رکورد تولید در سالهای اخیر می رسیم و بیش از یک میلیون و 200 هزار تُن تولید تخم مرغ کشور خواهد بود که قطعاً بیشتر از نیاز کشور است. منتها اگر در این مرحله که تغییر نرخ ارز صورت گرفته، حمایت های «لازم» و «به موقع» از تولید نشود، ممکن است استمرار تولید را با خطر مواجه کند.

انتهای پیام/