مدیر عامل اتحادیه دامداران ایران: مافیا، عامل اصلی گرانی قیمت گوشت است

در حالیکه مسئولین دولت و مجلس از بهبود شاخص‌های اقتصادی سخن به میان می‌آورند اما مردم از گرانی و افزایش قیمت اجناس صحبت می‌کنند. با اینکه تورم از مهر 1400 روند نزولی به خودش گرفته است، علت افزایش قیمت محصولات که مردم را ناراضی ساخته است چیست؟ پیش از آنکه به بیان دلایل افزایش قیمت و گرانی‌ها بپردازیم، به تفاوت تورم و گرانی نگاهی بیندازیم که: تورم به افزایش سطح قیمت‌ها در اقتصاد اشاره دارد در حالی که گرانی بیشتر به قدرت خرید مردم باز می گردد. به بیان دیگر تورم مقایسه سطح قیمت‌های فعلی و گذشته است که نشان از تغییر هزینه‌های زندگی دارد، درحالیکه گرانی از مقایسه سطح قیمت‌ها با سطح درآمد به دست می‌آید. در صورت وجود تورم قیمت‌ها افزایش می‌یابد و اگر کالایی گران باشد یعنی نسبت به درآمد مردم سطح بالایی دارد.  بنابراین تاحدودی تفاوت گرانی با تورم مشخص شد. گرچه دولت در مهار تورم در یک سال گذشته موفق بوده است اما گرانی و افزایش قیمت محصولات بسیار مورد توجه مردم و نخبگان قرار گرفته است. برخی از کالاها مانند گندم، برنج، ماکارانی، مسکن و … گران شده‌اند که توداک در گفت‌و‌گو با صاحبنظران و فعالان اقتصادی عرصه هیا مختلف،  علل برخی از این گرانی‌ها را بررسی کرده است.

چند روز پیش بود که لیست دیگری از قیمت جدید گوشت از سوی نهادهای رسمی اعلام شد. قیمت‌هایی که مجتبی عالی مدیر عامل اتحادیه سراسری دامداران ایران در گفت و‌گو با توداک آن را منطبق با واقعیت می داند، اما نه منطبق با قیمت گوشتی که در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد!

عالی در پاسخ به این سوال که اصلا چرا باید قیمت گوشت تا این حد نوسانی باشد و هرازگاهی قیمت جدیدی برای آن اعلام شود، می‌گوید:  گران شدن گوشت ربطی به ما (اتحادیه) ندارد. دولت هم نقش ندارد! دلال ها و واسطه ها و بازارگردان ها بیشترین سهم را در تعیین قیمت گوشت دارند و در این زمینه موفق تر هستند. چون جای مانور دارند. آنها شخصی هستند و سریع تصمیم می گیرند و قیمت ها را بالا و پایین می کنند.

وی در پاسخ به این پرسش که پس نقش دولت در تنظیم بازار و تعیین قیمت گوشت چیست؟‌ بیان می‌دارد: دست و پای دولت در قضیه قیمت گوشت بسته است. اگر وزیر هم بیاید و تصمیمی در این خصوص بگیرد،‌ برای عملیاتی شدن آن باید به صد جا پاسخگو باشد. اما دلال‌ها موانعی که بر سر راه وزارت خانه وجود دارد را ندارند و خیلی زودتر از هر نهاد رسمی دست به کار می‌شوند و چرخه رساندن گوشت به بازار و مصرف کننده را در اختیار می‌گیرند.

وقتی از مدیر عامل اتحادیه سراسری دامداران پرسیدیم گویا در قضیه آرد و گندم دولت شبکه منسجم‌تری برای رساندن آرد از تولید کننده به نانواها یا دیگر صنایع مرتبط دارد،‌ پس چرا در مورد گوشت این شبکه وجود ندارد؟‌ می گوید: ساداتی نژاد وزیر کشاورزی طرح هایی دارد که رابطه بین اتحادیه‌ها و دامدارها طوری شکل بگیرد که بتوان از ظرفیت تشکل ها و اتحادیه‌ها در این خصوص استفاده کرد، اما برای عملیاتی شدن این طرح ها مشکلات زیادی وجود دارد که همان واسطه ها و دلال ها و فشارهایی که وارد می‌شود از مهترین موانع در این مسیر است.

وی در ادامه از طرح خود اتحادیه دامداران برای ایجاد شبکه ارتباطی بین تولید کننده و مصرف کننده نیز گفت: خود ما در اتحادیه هم این موضوع را مطرح کرده‌ایم که حاضریم ما دام را از دامدار بخریم و به دولت بدهیم. حالا این بین اگر دولت پولش را کمی دیر هم داد مشکلی ندارد. اما همین طرح هم هنوز عملیاتی نشده است و باید دید در عمل می‌شود آن را اجرا کرد یا نه!

عالی به این سوال که آیا اشاره به وجود دلال‌ها تایید وجود مافیای قدرتمند در مساله گوشت است؟ می‌گوید:  بله این مافیا واقعا وجود دارد و اجازه اجرای طرح‌ها را نمی‌دهد. در همین مساله ارز 4200 تومانی شخص وزیر باید فکر و ذکرش این باشد که چطور بتواند مضرات این طرح را کم کرده یا از بین ببرد، اما همین معافیا هزاران دردسر ایجاد می‌کند.

از مدیر عامل اتحادیه سراسری دامداران ایران می‌پرسم مشکل ارز 4200 تومانی صرفا به جهت واردات گوشت از دیگر کشورهاست؟ در پاسخ می‌گوید: این فقط یک طرف ماجرا است. همین دلال‌ها یا مافیا می‌آیند با ارز 4200 تومانی نهاده‌های دامی مثل جو وارد کشور می‌کنند که با احتساب ارز4200 تومانی باید نهایتا کیلویی دو هزارتومان به تولید کننده برسد، اما الان شما هرجا را بگردید با این مبلغ جو گیر نمی آورید، اگر بخواهید کیلویی 10 هزار تومان بخرید همه جا موجود است!

وی افزود: ما تشکل‌ها و اتحادیه‌ها هم نامه زدیم که ارز 4200 تومانی را بردارید چرا که از آن سوءاستفاده می‌شود. اما هنوز این مشکل هم رفع نشده است.

عالی همچنین در پاسخ به این پرسش که اگر بخواهیم سهمی برای گرانی قیمت گوشت بین دلال‌ها یا قاچاق آن در مرزها قائل شویم، چه درصدی باید به هر کدام بدهیم؟‌ می‌گوید: قاچاق گوشت همین الان هم در مرزها اتفاق می‌افتد اما این موضوع شاید نهایتا 10 درصد روی قیمت گوشت تاثیر گذار باشد. مابقی در اختیار دلال‌ها و همان مافیایی است که اجازه نمی‌دهد قیمت گوشت ثبات پیدا کند.

وی ادامه می‌دهد: اغلب دامدارها فکر اقتصادی ندارند که بخواهند آن را قاچاق کنند. شما به هرجای ایران بروید گوسفند زنده را کیلویی 60 الی 65 تومان می‌خرید،‌ اما چرا همین گوشت وقتی که به دست مصرف کننده می‌رسد،‌ بالای 200 هزار تومان می‌شود؟‌ این را باید از کسانی پرسید که بازار را در اختیار می‌گیرند و آن را اداره می‌کنند.

از مدیر عامل اتحادیه سراسری دامداران ایران می‌پرسم دیروز لیستی از قیمت گوشت به صورت رسمی اعلام شد. آیا این لیستی که الان مقابل ما است منطبق با همان گوشتی است که در اختیار مصرف کننده قرار می‌گیرد؟‌ می‌گوید: این لیست، قیمت واقعی گوشتی است که باید به دست مصرف کننده برسد. (با احتساب هزینه تولید و حمل و …) اما اینکه واقعا با همین قیمت به دست شهروندان برسد اینطور نیست! چرا که در چرخه رسیدن گوشت از تولید کننده به مصرف کننده دست هایی وجود دارد که قیمت‌ها را تعیین می‌کنند.

عالی ادامه داد: دیروز جلسه‌ای با آقای وزیر و قائم مقام وزیر سردار کاظمینی داشتیم،‌ در آن جلسه به عنوان نمونه عرض می‌کنم که قیمت شیر 12700 تومان تعیین شد و قیمت گوشت هم همین طور تعیین شد، ولی قیمت واقعی، یعنی آن چیزی که سر سفره مردم قرار می‌گیرد چیز دیگری است.

از مدیر عامل اتحادیه سراسری دامداران ایران می‌پرسم به هرحال اگر بخواهیم به مردم بگوییم همه تقصیرها به گردن دلا‌لها است،‌ این پاسخ برای‌شان پذیرفتنی نیست،‌ شما چه طرح‌هایی برای ثبات قیمت گوشت دارید؟ پاسخ داد: در صحبت‌های قبلی‌ام اشاره به طرح‌های وزارتخانه و خود اتحادیه کردم. اما به هرحال این بین مشکل واسطه‌ها چیزی است که از عهده ما خارج است و حتی از عهده دولت و وزیر هم خارج است. اگر ما بخواهیم قیمت واقعی و تمام شده گوشت را اعلام کنیم،‌ این امر از سوی ما امکان پذیر است،‌ اما وجود مافیا باعث می‌شود فعلا نتوانیم چنین کاری (اعلام قیمت تمام شده) را انجام بدهیم.  

وی در ادامه بحث دیگر عوامل گرانی قیمت گوشت،‌ سهم هزینه‌های تولید و نهاده های دامی را چندان بالا نمی‌داند و می‌گوید: بالا و پایین شدن قیمت نهاده ها هرچند در قیمت گوشت تا حدی تاثیر گذار است، اما قابل برای ثبات قیمت کنترل است. اگر ما سهم مافیا و دلال ها را 80 درصد در گرانی قیمت گوشت بدانیم، تغییر قیمت نهاده‌های دامی و قاچاق از مرزها و… 20 درصد در این خصوص تاثیرگذار هستند.

مدیر عامل اتحادیه سراسری دامداران ایران یادآور شد: در مورد گران شدن نهاده‌های دامی ما طرحی داریم که اگر جو گران شود،‌ بتوانیم قیمت واقعی این محصول را در بیاوریم و با واقعی سازی قیمت‌ها،‌ تعادلی برقرار کرده و یک قیمت تمام شده اصلی و واقعی را به مصرف کننده اعلام کنیم. حالا آن طرف دولت هر طرحی برای نحوه رساندن این محصول به مردم دارد (اعم از کارت یارانه یا هر چیز دیگری)‌ خودش می‌داند. اگر قیمت نهاده‌ها واقعی سازی شود و از همه مهمتر دست دلال ها کوتاه شود،‌ ما می‌توانیم به یک تولید پایدار و یک قیمت تمام شده برسیم و آن را به مردم اعلام کنیم تا ثباتی در قیمت گوشت پیدا شود.

عالی توضیح داد: متاسفانه در موضوع نهاده‌های دامی هم دست دلال‌ها در کار است. الان فصل خشبی (علوفه)‌ خوزستان است. اما همین را هم دلال از کشاورز می‌خرد،‌ آن را احتکار می‌کند و گرانتر می‌فروشد. البته در همین خصوص هم هماهنگی کردیم که علوفه را در خوزستان اتحادیه بخرد و در اختیار دامدار بگذارد. شرط اجرای این طرح هم به ایجاد همدلی بین کشاورز و دامدار است.  

وی به این سوال که اکنون کشور ما در تولید دام چه میزان خودکفا است؟ پاسخ داد:‌ واقعیت این است که الان ما در تولید دام خودکفایی داریم و می‌توانیم نیاز‌های داخلی را تامین کنیم و نیازی به واردات گوشت یخی از کشورهایی مثل برزیل نیست. دامداران ما می‌توانند بهترین دام‌ها را تولید ‌کنند و از پیش هم ما این توانایی را داشتیم که بدون واردات گوشت بتوانیم نیازهای داخلی را تامین کنیم. اما این خودکفایی به این شرط است که دست واسطه‌ها کوتاه بشود و با حمایت از تولید کننده داخلی،‌ دیگر شاهد قاچاق دام،‌ صادرات آن،‌ ایجاد چرخه دلال‌ها و واسطه‌ها و… نباشیم.