کمالی سروستانی: عرضه و تقاضا مهم ترین عامل تعیین کننده قیمت گوشت مرغ است|در بازار مرغ مافیا تاثیری ندارد

در حالیکه مسئولین دولت و مجلس از بهبود شاخص‌های اقتصادی سخن به میان می‌آورند اما مردم از گرانی و افزایش قیمت اجناس صحبت می‌کنند. با اینکه تورم از مهر 1400 روند نزولی به خودش گرفته است، علت افزایش قیمت محصولات که مردم را ناراضی ساخته است چیست؟ پیش از آنکه به بیان دلایل افزایش قیمت و گرانی‌ها بپردازیم، به تفاوت تورم و گرانی نگاهی بیندازیم که: تورم به افزایش سطح قیمت‌ها در اقتصاد اشاره دارد در حالی که گرانی بیشتر به قدرت خرید مردم باز می گردد. به بیان دیگر تورم مقایسه سطح قیمت‌های فعلی و گذشته است که نشان از تغییر هزینه‌های زندگی دارد، درحالیکه گرانی از مقایسه سطح قیمت‌ها با سطح درآمد به دست می‌آید. در صورت وجود تورم قیمت‌ها افزایش می‌یابد و اگر کالایی گران باشد یعنی نسبت به درآمد مردم سطح بالایی دارد.  بنابراین تاحدودی تفاوت گرانی با تورم مشخص شد. گرچه دولت در مهار تورم در یک سال گذشته موفق بوده است اما گرانی و افزایش قیمت محصولات بسیار مورد توجه مردم و نخبگان قرار گرفته است. برخی از کالاها مانند گندم، برنج، ماکارانی، مسکن و … گران شده‌اند که توداک در گفت‌و‌گو با صاحبنظران و فعالان اقتصادی عرصه هیا مختلف،  علل برخی از این گرانی‌ها را بررسی کرده است.

محمد علی کمالی سروستانی در گفت‌وگو با توداک درباره علل افزایش قیمت گوشت مرغ، اظهار کرد: برخی در بررسی و تحلیل علل افزایش یا نوسان قیمت گوشت مرغ، نقش مافیا را پر رنگ می کنند و وجود چنین افراد یا گروه هایی را مانع از کاهش قیمت یا ثبات قیمت ها می دانند، در صورتی که این تحلیل کاملاً اشتباه است.

وی ادامه داد: صنعت مرغداری از نظر فنی و کارشناسی یک صنعت کاملاً رقابتی است چون هم تعداد تولیدکنندگان که بیش از 17 هزار مرغدار هستند و هم تعداد خریداران بسیار است و لذا کسی نمی تواند در این بازار انحصار قیمتی ایجاد کند یا به اصطلاح مافیای این عرصه باشد.

وی به برخی از عوامل اصلی افزایش قیمت گوشت مرغ در بازار اشاره و خاطرنشان کرد: بازار عرضه و تقاضا، محل خرید و فروش، وزن و قطعه بندی مرغ و همچنین برندها بر قیمت گوشت مرغ تأثیر می گذارند. به عنوان مثال ممکن است که قیمت گوشت مرغ در زعفرانیه بالاتر و در میادین تره و بار پایین تر باشد. یا قیمت گوشت مرغ در برخی از فروشگاه ها به واسطه برندها یا قطعه بندی و بسته بندی بالاتر از قیمت مصوب است، گرچه دولت برای گوشت مرغ قیمت یکسانی تعیین می کند، اما عواملی که به آن اشاره کردم بر قیمت این کالا تأثیر می گذارد و برخی از مردم هم حاضرند برای خرید این برندها و وزن های خاص گوشت مرغ، قیمت بالاتری بپردازند.

مدیر عامل اتحادیه مرغداران مرغ تخم گذار گفت: در برخی از زمان ها مثل روزهای پایان سال یا مراسمات و تعطیلات خاص، تقاضا برای مرغ بسیار بالاست، اگر در این دوران، مرغ به اندازه کافی در بازار وجود داشته باشد، این کالا جهش قیمتی نخواهد داشت، اما اگر به اندازه کافی مرغ در بازار نباشد، طبیعتاً یک جهش موقت قیمتی به وجود خواهد آمد .

دکتر کمالی ادامه داد: به طور کلی دو عامل تعیین کننده قیمت گوشت مرغ هستند؛ یک عامل «دولت» است که چون ارز یارانه ای پرداخت می کند بر روی این کالا قیمت گذاری می کند و عامل دوم «بازار عرضه و تقاضا» است که حتی وضعیت بازار عرضه و تقاضا بر روی قیمت گذاری دولت تأثیر می گذارد بدین ترتیب که اگر عرضه زیاد باشد، ممکن است گوشت مرغ پایین تر از قیمتی که دولت تعیین کرده در بازار به فروش برسد. مثل زمان فعلی که قیمت گوشت مرغ برای مصرف کننده بیش از 31 هزار تومان تعیین شده، اما به دلیل عرضه بالا، گوشت مرغ با قیمت 29 هزار و 500 تومان به دست مصرف کننده می رسد.

مدیر عامل اتحادیه مرغداران مرغ تخم گذار درخصوص تأثیر حذف ارز ترجیحی بر قیمت گوشت مرغ، گفت: مسئولین دولت اعلام کردند که ارز ترجیحی یا به عبارتی یارانه کالاهای اساسی حذف نمی شود بلکه محل تزریق آن تغییر خواهد کرد؛ بدین تریبت که اگر قبلاً یارانه را به اولین حلقه این زنجیره یعنی نهاده تزریق می کردیم، حالا می خواهیم این یارانه را به مصرف کننده و بخشی از آن را به تولید کننده اختصاص دهیم.

وی افزود: اگر یارانه به مصرف کننده و تولید کننده پرداخت شود، حذف ارز ترجیحی بر قیمت گوشت مرغ، اثر شدیدی نخواهد گذاشت، اما اگر این اقدام به درستی انجام نگیرد، طبیعتاً با حذف ارز ترجیحی قیمت گوشت مرغ افزایش خواهد یافت و قدرت خرید مردم کاهش پیدا می کند که در این صورت طبیعتاً ما مازاد تولید خواهیم داشت. از سوی دیگر چون با حذف ارز ترجیحی هزینه های تولید افزایش پیدا کرده و تقاضا به دلیل افزایش قیمت ها کاهش پیدا کرده، ممکن است که تعدادی از تولید کنندگان از چرخه تولید خارج شوند.

مدیر عامل اتحادیه مرغداران مرغ تخم گذار درباره تعیین نرخ دستوری از سوی دولت بر التهاب بازار، اظهار داشت: اگر دولت ارز ترجیحی را حذف کند، دیگر بازار عرضه و تقاضاست که قیمت را تعیین و مشخص می کند و پس از آن دولت هم اگر می خواهد، قیمت گذاری داشته باشد باید قیمت حمایتی بگذارد یعنی اگر تولید از عرضه بیشتر بود، دولت باید با قیمت مناسبی این کالا را خریداری کند تا تولید کننده با زیان و دور ریز مواجه نشود.

کمالی در پاسخ به این پرسش که منشأ علت افزایش هزینه نهاده های اولیه داخلی یا خارجی است؟ گفت: تاکنون نهاده ها در بازار تحت کنترل دولت بوده و با قیمت مصوب در اختیار مرغدار قرار می گرفته لذا نوسان قیمتی نهاده ها آنچنان نبوده است. در آینده هم اگر ارز ترجیحی حذف شود، انتظار می رود که زمینه واردات نهاده ها به کشور بیشتر فراهم شود برای اینکه یکسری از محدودیت ها برداشته می شود و می توان از منابع ارزی که در خارج از کشور وجود دارد، نهاده به اندازه کافی به کشور وارد کرد.

وی در پایان عنوان کرد: نهاده هم تابع عرضه و تقاضاست. اگر نهاده به اندازه کافی وارد کشور شود و به موقع توزیع گردد، ما نوسان قیمتی نخواهیم داشت، در غیر این صورت طبیعتاً هر یک از این عوامل بر نوسان یا افزایش قیمت ها تأثیر گذار است.