برخورد با کشف حجاب چگونه باید باشد؟ الهه کولایی: سیاست حجاب اجباری شکست خورده است

الهه کولایی نماینده اسبق مجلس و حقوقدان، در این باره نظرات صریحی دارد.

خانم کولایی! به نظر شما، در این شرایط حساس، برخورد نظام با کشف حجاب و رفتارهایی که در این باره به وجود آمده است، چگونه باید باشد؟

باتوجه به این که موضوع حجاب و نوع پوششی که برای زنان در نظر گرفته شده شکل قانون پیدا کرده است مشکلی برای جامعه از این منظر که با واقعیت های جامعه تناسب ندارد، ایجاد کرده است. قانون حجاب با موضوع حجاب به عنوان امری مکانیکی برخورد کرده است درحالی که حجاب امری ارادی و انتخابی و برپایه گزینش افراد است. در نتیجه نمی توان با روش ها و شیوه های مکانیکی و اجبار و سرکوب آن را اجرایی کرد. کمااینکه ما تنها کشور اسلامی نیستیم که در آن زنان حجاب را به کار می برند اما نحوه تحمیل و اجبار حجاب و تبدیل امر شرعی به الزام قانونی و حقوقی در جامعه ما مشکل آفرین شده است که جامعه ما را از دیگر جوامع اسلامی کاملا جدا می سازد.

در سایر کشورهای اسلامی چنین رویکردی را که حجاب را قانون عرفی تبدیل کرده باشند نمی بینید. تجربه چهل و چند سال گذشته در اجبار حجاب به بن بست رسیده است. به ویژه باتوجه به این موضوع که تجربه پیش از انقلاب اسلامی و آغاز قرن بیستم را دیدیم که دولت پهلوی تلاش کرد تا حجاب را از سر زنان بردارد و پاسخ آن کاملا منفی و شکست خورده بود.

به نظر می رسد این شیوه و روش اجبار و اکراه به هیچ عنوان موفق نبوده است و در واقع سیاست تحمیل حجاب و تبدیل حجاب به قانون برای اعمال آن کاملا شکست خورده است. به نظر می رسد باید مسیرهای گوناگون و روش های گوناگونی برای تغییر این اجبار و الزام از سوی حکومت اعمال شود. از تغییر در روش های اجبار تا تغییر در قانون. اینها مسیرهایی است که حکومت باید دیر یا زود به آن تن در دهد.

در صورت اتخاذ سیاست قهری، رفتار بعدی قشر کشف حجاب کننده چه خواهد بود؟

تحمیل حجاب و اجبار آن یا به تعبیری حجاب اجباری سیاستی است که در دهه های گذشته به دلایل متعدد ناموفق بوده است و شکست خورده؛ بنابراین اصرار بر ادامه این روش باعث جداشدن حکومت از مردم و رودروشدن مردم با حکومت و تشدید شکاف میان مردم و حکومت می شود همچنان که شاهد هستیم بسیاری ازکسانی که باور به حجاب دارند با تحمیل حجاب و اعمال سرکوب برای اجرای حجاب مخالف هستند.

در میان مومنین و معتقدین به حجاب هم در مورد تحمیل حجاب رویکردی واحد را نمی بینیم چنانکه بسیاری از کسانی که به حجاب باور دارند حجاب اجباری را قبول ندارند و آن را کارآمد و موثر نمی دانند. کمااینکه دربسیاری از موارد در رویکرد تحمیل حجاب با تمسخر حجاب و به سخره گرفتن حجاب و ضدارزش شدن حجاب در جامعه خود روبرو هستیم و صحنه هایی را مشاهده می کنیم که در دیگر کشورهای اسلامی مانند آن دیده نمی شود.

در چنین شرایط، اتخاذ سیاست تسامحی از سوی نظام، فکر می کنید که رفتار بعدی قشر کشف حجاب کننده چه خواهد بود؟

ضرورت است که جامعه آزادی عمل و آزادی انتخاب خود را لمس کند. به ویژه زنان به عنوان انسان های برابر. همانطور که ما در مورد مردان شاهد تحمیل حجاب یا نوع خاصی از لباس نیستیم. در هیچ دوره ای تحمیل عمامه و عبا را شاهد نبوده ایم یا تحمیل لباسی خاص برای مردان را.

در حالی که الزام برای پوشیدن چادر را در بسیاری از دوره ها برای زنان در حوزه های مدیریتی یا در دانشگاه آزاد و برخی مکان ها داشتیم که باعث واکنش های منفی از سوی مردم بوده است. بنابراین به نظر می رسد استمرار این نوع رفتارها واکنش مثبتی را از سوی جامعه نداشته و نخواهد داشت.

بنابراین نیازمند روش هایی هستیم که یا به شکل چشم پوشی و نادیده گرفتن از طریق تقویت مدارا و تسامح در نهادهای حکومتی باشد یا از طریق اصلاح در روش های رسمی و سیاست های رسمی و وضعیت های قانونی و حتی نهادهایی که برای بگیر و ببند مانند گشت ارشاد شکل گرفته اند و متاسفانه به ضدارزش برای حفظ حجاب تبدیل شده اند.

باید هرچه زودتر به جای پافشاری بر روش های ناکارآمد پیشین و ارجاع دادن همه تغییرات به خارج از مرزهای ملی تجدیدنظری اساسی به عمل آورد.

با گفت وگوشونده در اینجا، بیشتر آشنا شوید

(نظرات مطرح شده در گفت وگو، دیدگاه توداک نیست و صرفا برای تضارب آرا، بازتاب داده شده است)

تولید شده در تحریریه toudak.ir