مساله موی سر؛ شهوانیت یا شأنیت؟ کارشناس مسائل دینی پاسخ می‌دهد

از این میان، حجت الاسلام حسن جمالی، دبیر قرارگاه عفاف و حجاب سازمان صدا و سیما و ارزیاب برنامه مرکز طرح، برنامه و ارزیابی سیما، نکته هایی در این باره دارد که می تواند مورد توجه قرار گیرد.

 

حاج آقا! به عنوان پرسش نخست بفرمایید از دیدگاه شما برخورد نظام با کشف حجاب چگونه باید باشد؟

نخست این که ما باید تعریف مشخصی از کشف حجاب داشته باشیم. کشف حجاب یک تعریف فقهی دارد که باید از آن تعریف شفافی داشته باشیم. نکته دیگر این که بین پوشاندن موی سر، تن نمایی و برهنگی باید تفکیک قائل شد. آن چه بنده از فقه برداشت کردم و در نظر آقایون هم همین است، این است که اصلا واژه ای حجاب را با عنوان پوشش زن در روایات نداریم، بلکه واژه ای به عنوان قناع داریم و معنای آن پوشش زن مسلمان آزاد می باشد. روایت آن هم بسیار قوی است، این روایت می گوید بر زن واجب است موی سرش را بپوشاند، قناع کند. بنابراین زن مسلمان آزاد آن هم از باب شانیت باید حجاب را رعایت کند.

متاسفانه برخی سهوا و برخی عمداً می خواهند حساسیت ایجاد کنند، می گویند موی زن باعث تحریک مرد می شود که بر خلاف روایت چنین چیزی نیست و موی زن باعث تحریک آقایان نمی شود. مشکلی که داریم مصلحت اندیشی در مورد مسائل است. اگر همان اول شفاف و واضح این مسئله بیان می شد شاید ما این مشکلات را نداشتیم و مطالب خلاف این موضوع ایجاد نمی شد.

روایت داریم بر زن مسلمان کنیز واجب نیست خودش را بپوشاند، حتی بدون حجاب این شخص می تواند نماز بخواند. پوشش موی سر مخصوص زنان مسلمان آزاد است. پوشش موی سر فقط شانیت زن مسلمان آزاد است و حتی زن مسلمان کنیز نیاز به پوشاندن موی سر ندارد و این باعث می شود تفاوت زن مسلمان با غیر مسلمان مشخص شود.

بنابراین لزومی ندارد زنان غربی که به کشور ما می آیند پوشش حجاب داشته باشند، مگر می شود هرکس وارد حوزه علمیه شد عمامه به سر کند چون هرکس شانیت آن را ندارد. موی سر جنبه جنسیتی و شهوانی ندارد بلکه جنبه شانیتی دارد و این جا شان زن مسلمان مشخص می شود.

کسی که می خواهد در جامعه اسلامی زندگی کند و از خدمات جامعه استفاده کند یکی از شانیت هایش این است که موی سر را بپوشاند. اگر این ها تبیین می شد دیگر امروز این مشکلات را نداشتیم. با این تعریف ساختار نظام در موضوع برخورد با کشف حجاب مشخص می شود.

در صورت اتخاذ هر یک از سیاست قهری یا تسامحی، رفتار بعدی قشر کشف حجاب کننده چه خواهد بود؟ رفتار سایر گروه های اجتماعی چه خواهد بود؟

اگر تفکیک ایجاد شود، مشکلات حل می شود و احتیاجی به سیاست قهری ندارد و سیاست جدیدی ایجاد می شود. به نظرم الان بهترین موقع است که حقیقت را بیان کنیم. یعنی بگوییم اگر زن مسلمان استی باید موی سرت را بپوشانی و اگر نپوشانی باید با او بر اساس قوانین فرد غیر مسلمان برخورد شود، در تمامی شرایط اعم از استخدام، خدمات رفاهی و… باز هم تاکید می کنم که الان بهترین موقع است که تفکیک بین پوشش سر و پوشش بدن را در میان جامعه جا بیندازیم تا از این وضعیت بد خارج شویم.

به نظر شما با وجود مشکلات متعدد اقتصادی، موضوع عفاف و حجاب در اولویت است یا خیر؟

قطعا اولویت اولمان مشکلات اقتصادی است و بارها هم افراد مختلفی به این موضوع اشاره کرده اند. حتی رهبری عفاف و حجاب را اولویت های آخر می دانند. البته تاکید می کنم 80 درصد امکان دارد اقتصاد درست شود، حجاب هم درست می شود. این موضوع 100 درصدی نیست چون الان افرادی استند که مشکل اقتصادی ندارند ولی عفاف و حجاب را رعایت نمی کنند و این موضوع کاملا یک موضوع فرهنگی است.

به نظر شما در حال حاضر باید به سمت حجاب شرعی بریم یا حجاب عرفی؟

باز هم با توجه به آیات و روایات بحث پوشش موی سر زن، پوشش بدن و تفکیک بین این ها و آیه ای که می فرماید: پوشش کامل مو مخصوص زنان مسلمان است، بعضی ها اصرار دارند زنان ما زن مومن باشند. خود قرآن می گوید اکثر مردم نمی فهمند و 124 هزار پیامبر آمدند و نتوانستند مردم را همراه دین کنند و اگر بخواهیم زور بزنیم و تحکمی مردم را به سمت دین بیاوریم، این راهش نیست. راهش با اخلاق خوش و صبر و حوصله است.

کار فرهنگی زمان بر است ولی ما عادت به کار فرهنگی سریع داریم. حتی در این ایام خیلی ها گفتن می شود با حرکات ضربتی کار حجاب را انجام دهند و این قضیه حوصله می خواهد و صبر می خواهد. آیه صراحتا می گوید زنان مومن باید حجاب کامل داشته باشند و به نظر من حجاب عرفی است.

به عقیده شما وضعیت پیش آمده در جامعه درباره عفاف و حجاب قابل اصلاح است یا باید این وضع را بپذیریم؟

قطعا جامعه قابل اصلاح است و مخصوصا جامعه ایرانی با جوامع دیگر کاملا متفاوت است. مردم ایران متفاوت ترین مردم جهان استند. اگر ما فقه مصلحتی نداشته باشیم و مصلحت اندیشی بیخودی نکنیم و شفاف و واضح با مردم برخورد کنیم، مردم ما می پذیرند. چون مردم عاقل و فهیمی استند و این وضع قابل اصلاح است.

برخی انتخابات آتی را دلیل بی توجهی مسئولان نسبت به موضوع حجاب می دانند، شما چنین نکته ای را قبول دارید؟

این مباحثی که عرض کردم مانند حجاب و تفکیک پوشش سر و بدن و اصل این قضیه که حجاب یک مسئله فرهنگی است و زوری نمی شود این کار رو پیش برد، نظر شخصی من نیست. البته باید توجه داشت با افرادی که می خواهند عرف رو بشکنند و هنجارشکنی کنند، برخورد شود، چون از صدر خلقت چنین افرادی بودند و باید با آن ها برخورد بشود، همانطورکه با سارقین برخورد می شود با این افراد هم باید برخورد شود.

ولی کسی که موی سرش رو نمی پوشاند، نیازی نیست برخورد کنند و این بین مسئولین نیز است. بحث عفاف و حجاب متاسفانه سیاسی شده است و سهوا یک مسئله ای را از اول انقلاب دست گرفتن و روی این موضوع سوار شدند، روی این موضوع موج سواری کردند. باید بررسی دقیق شود که چه کسانی می خواستند قوانین مجازات اسلامی را تدوین کنند چه بر سر داشتند. چه کسانی از اول انقلاب می خواستند بین دختر و پسرها در دانشگاه ها دیوار کشی کنند.

حتی خود رهبری در یکی از سخنرانی هایشان فرمودند با این کار و دیوار کشی ها مخالف هستند. روی این موج سوار شدند برخی ها و رای جمع کردند و دارند با این موضوع بازی می کنند و یکی باید این بازی را تمام کند.

از نظر شما حجاب را می توان نماد جمهوری اسلامی دانست که در صورت خدشه وارد شدن به آن به تمام جمهوری اسلامی خدشه وارد می شود؟

قطعا و صراحتا می گویم نماد جمهوری اسلامی ولایت فقیه است و آن هم ولایت فقیه مطلقه که امام ره تاکید داشتند و به اشتباه بعضی از دوستان حجاب را کردند نماد جمهوری اسلامی و وقتی این اتفاق افتاد طبق آمار رسمی صدا و سیما تقریبا 65 درصد جامعه داخل جامعه اسلامی نیستند و رعایت حجاب شرعی را نمی کنند. آن گاه 65 درصد جامعه را باید از دایره جمهوری اسلامی خارج کنیم.

واژه قناع نماد زن مسلمان آزاد است و نماد جمهوری اسلامی ولایت مطلقه فقیه است که همه را دربر می گیرد چه مسلمان چه غیر مسلمان، چه اصولگرا باشد چه اصلاح طلب. این می شود نماد جمهوری اسلامی و هیچ چیز نمی تواند جایگزین باشد و وقتی حجاب نماد نباشد جمهوری اسلامی صدمه و آسیبی نمی بیند.

 

(نظرات مطرح شده در گفت وگو، دیدگاه توداک نیست و صرفا برای تضارب آرا، بازتاب داده شده است)

تولید شده در تحریریه toudak.ir