تصاحب صندلی ها؛ «در جامعه‌ای که افراد به صورت طبقاتی آموزش ببینند تنش اجتماعی ایجاد خواهد شد»
به ویژه آنکه، وقتی از تاثیر ناعدالتی های آموزشی بر ایجاد بحران های بزرگ اجتماعی به میان بیاید، دیگر نادیده گرفتن این موضوع، غیرممکن و البته غیرمنطقی است. فربد فدایی جامعه شناس و روان شناس، به دور از مسائل کارشناسی آموزشی، بلکه از منظر جامعه شناسی و مردم شناسی به موضوع آموزش و بهره مندی از امکانات تحصیلی در دانشگاه، صحبت می کند.
آقای دکتر فدایی! شرایط حال حاضر، با ایجاد موسسات آموزشی مختلف، طبقاتی شدن سطوح مختلف تحصیل و ایجاد همبستگی میان امکانات مالی و دریافت جایگاه تحصیلی و شغلی، فارغ از به همراه داشتن نتایج اقتصادی، چه نمودی در زندگی اجتماعی و فردی افراد جامعه دارد؟
امروز در دنیا صحبت از یکپارچه سازی آموزش همگانی است. به این معنی که همه افراد با هرگونه وضعیت جسمی، روانی و اقتصادی در کنار یکدیگر آموزش ببینند. دلیل این مساله نیز بسیار روشن است، اگر قرار باشد این افراد در دوران بزرگسالی در کنار یکدیگر زندگی کنند و روابط دوستانه داشته باشد، لازم است از دوران کودکی برای این کار آمادگی پیدا کرده باشند. بنابراین تقسیم بندی مدارس به انواع مختلف چون استثنایی، تیزهوشان و دیگر طبقه‌بندی ها که بر مبنای وضعیت والدین از جمله وضعیت اقتصادی صورت می‌گیرد، با این شکل از آموزش همگانی منافات دارد. در واقع کودکان در این آموزش نابرابر از دوران کودکی نخواهند آموخت که همه افراد شبیه یکدیگرند و گرچه در ظواهر ممکن است متفاوت باشند اما جوهره اصلی آن ها وجود انسانی آن‌هاست. در جامعه‌ای که افراد به صورت طبقاتی آموزش ببینند از وضعیت یکدیگر بی خبر خواهند بود، تنش اجتماعی ایجاد خواهد شد و از توانمندی های افراد نیز نمی توان استفاده کاملی برد. چرا که در آموزش علاوه بر اینکه استعداد خود فرد موثر است، نکته مهم تر امکانات محیطی است که در اختیار او برای پرورش استعداد گذاشته شود. اگر از همان ابتدا کودکان را به دلیل کمبودهای مالی والدینشان محکوم به آموزش در مدارسی کنیم که امکانات لازم را ندارند، آن ها نیز بعدها مشاغل مناسبی پیدا نخواهند کرد. گرچه ممکن است در بین آن‌ها نوابغی هم باشد اما استعداد آن‌ها خاموش خواهد شد و به این ترتیب با آموزش طبقاتی کشور خود را از وجود افراد شایسته محروم خواهد کرد. متاسفانه امروز کار به جایی رسیده است که برای قبولی در برخی مدارس، علاوه بر پرداخت شهریه های گران، کودکان را صرفا بر مبنای معدلی که داشته اند دست چین می‌کنند. گاهی اوقات نیز تقلب های عجیب و غریبی دیده می‌شود. نمونه آن تعلیم آزمون هوش است تا کودکان بتوانند پاسخ های آزمون های هوش را به راحتی بدهند. به این ترتیب دیگر چیزی به نام هوش اندازه‌گیری نخواهد شد. همه این ها نشان از رسوخ دیدگاه مالی در آموزش همگانی دارد. لازم است تاکید شود، گرچه ممکن است در برخی از کشورها به ندرت آموزش دانشگاهی جنبه خصوصی داشته باشد اما آموزش دوران دبستان و دبیرستان یکسان است و فقط موارد استثنایی در برخی کشورها دیده می‌شود. اما در ایران متاسفانه این امر به صورت یک امر پذیرفته شده درآمده که هرکس پول بیشتری داشته باشد، آش بیشتری نیز خواهد خورد و نتیجه آن در آینده، یک جامعه نامنسجم است که در آن افراد از درد و توانایی‌های یکدیگر بی‌خبرند و نسبت به هم مهربانی و شفقتی ندارند.
آیا این امر می‌تواند حاصل از نقش و نفوذ افراد ثروتمند در سیاست‌گذاری ها و تلاش آن‌ها برای تثبیت هر چه بیشتر در این جایگاه باشد؟
البته در جامعه ما افرادی که امکانات مالی بیشتری داشته باشند می‌توانند از آن برای پیشبرد سایر مقاصد استفاده کند. در عین حال این وضعیت نشان دهنده جامعه‌ای است که در آن رقابت اصل قرار گرفته است و نه همکاری. در واقع اگر به افراد جامعه آموزش داده شود که با دوستی و همکاری، سطح زندگی همه بالاتر خواهد رفت، ممکن است از این نوع دیدگاه رقابتی جلوگیری شود که در آن هر فردی در تلاش است تا سهم بیشتری را با توسل به زور برای خود به دست آورد. نمونه این آموزش را می توان در برخی از کشورها شاهد بود که طبقات اجتماعی، به آن شکل که در کشور ما و در تعداد زیادی از کشورهای دیگر می بینیم، وجود ندارد. کشورهای سوئد، نروژ و دانمارک در حوزه اسکاندیناوی به این ترتیب هستند. یعنی افراد، همه فهمی در سطح بالا از تولید اقتصادی، فرهنگی و مسائل اجتماعی دارند. مضاف بر آن، در کشورهای این چنینی مطلقا طبقات میلیاردر وجود ندارد.
با گفت وگوشونده در اینجا، بیشتر آشنا شوید
(نظرات مطرح شده در گفت وگو، دیدگاه توداک نیست و صرفا برای تضارب آرا، بازتاب داده شده است)
تولید شده در تحریریه toudak.ir
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0