نظر ۶ کارشناس درباره رشد مصرف مشروبات الکلی؛ چه باید کرد؟

از این رو، با شش کارشناس در حوزه های مختلف، گفت وگوهای کوتاهی داشته ایم. نکته مهم در این گزارش، آن است که کارشناسانی که در فراجا و قوه قضاییه فعالیت می کنند، تاکید داشتند به علت حساسیت سوژه، اسمی از آن ها برده نشود و به عنوان فرد مطلع در گزارش آورده شود.

پرتقال فروش را پیدا کنید

حمید ضیایی جامعه شناس در پاسخ به این سوال که آیا در سالهای تغییر جدی در میزان مصرف مشروبات الکلی در کشور وجود داشته است؟ اگر پاسخ مثبت است دلیل آن را چه می دانید؟ می گوید: روش های دست یابی به مشروبات الکی بسیار اسان شده این مهم ترین تغییر این سالهاست به طوری که طرف با یک تلفن یا از طریق فضای مجازی به سرعت سفارش میدهد و الکل در دسترس است وطبق امار حدود 20 درصد سهم این بازار به ظاهر پنهان فقط سهم واسطه هاست حالا بگردید و پیدا کنید پرتقال فروش را.

او درباره عدم موفقیت دستگاه های مختلف حکومتی در مهار مصرف مشروبات الکلی و راهکار پیشنهادی اش، ابراز می کند:

قانون را بازنگری کنید. سخت بگیرید. در مقابل شرب خم مجازات های سخت بگذارید به راحتی آب خوردن جلوی آن را می توانید بگیرید مثل دیگر کشور های عربی شرب خم جرمی است که نباید خریدنی باشد

چرا باید نوجوانان سراغ آن بروند؟

یک مقام فعال در فراجا نیز درباره تغییر جدی در میزان مصرف مشروبات الکلی در سال اخیر، توضح می دهد: متاسفانه مهم ترین تغییر جدی این سالها این است که طبق آمار در دنیا رتبه 9 مصرف مشروبات الکی در جهان داریم که پیشرفت و تغییر تاسف باری محسوب می شود. چرا باید نوجوانان با سن 15 سال به سراغ مصرف چنین چیزی بروند؟

این مقام مطلع درباره عدم موفقیت دستگاه ها در رفع این معضل اجتماعی، بیان می کند: در ادامه جواب قبلی باید بگویم تا وقتی بازاری 110 میلیاردی وجود دارد نظام هر قدر هم تلاش کند باز هم نمی تواند آن را متلاشی و ریشه کن کند. نه اینکه نتواند اما کار به شدت سخت و طاقت فرسا خواهد بود. بیش از 50 درصد مشروبات الکی در داخل کشور تولید می شود. نخستین و مرسوم‌ترین روش تهیه مشروبات الکلی، خرید مستقیم از تولیدکنندگان است. شاید به چشم افرادی که با این حوزه آشنا نیستند عجیب به‌نظر برسد اما همان‌طور که گفتیم میانگین بالاتر از ۵۰ درصد نیاز مصرف‌کنندگان در کشور از این کانال تامین می‌شود؛ تولیدکنندگانی که شباهتی به تولیدکنندگان رسمی مشروبات الکلی در سراسر دنیا ندارند، نه کارخانه‌ها و سوله‌های صنعتی دارند و نه برند و قیمت ثبت‌شده و رسمی، تنها یک زیرزمین، حیاط یا یک آپارتمان خالی، چند عدد گالن، دیگ، قفل کولر و شیشه‌های تقطیر جوابگوی کارشان است تا انواع و اقسام مشروبات تخمیری و تقطیری را تولید کنند و در شیشه‌های ماءالشعیر، نوشابه یا آب معدنی به‌دست مشتری برسانند. نظام باید ساز و کار جدی در این مورد اتخاذ کند.

مشکل از دستگاه های فرهنگی است

اما یک فعال در پژوهشکده قوه قضائیه معتقد است که این معضل، ریشه فرهنگی دارد و در حوزه قضایی و انتظامی، کارها خوب پیش رفته است. وی درباره میزان مصرف مشروبات الکلی در کشور و رشد آن طی سال های گذشته، ابراز می کند: تغییر وجود داشته است مهم ترین مسئله و بزه در این مورد پایین آمدن سن مصرف کنندگان آن است و دوم متاسفانه سهولت دسترسی است. مصرف الکل در ایران رو به افزایش است. مشروبات الکلی یا دست‌ساز هستند یا قاچاقی وارد کشور می شوند و البته با درصد بالایی سالم نیستند. به قول معروف استاندارد نیستند. در واقع علاوه بر نگرانی برای افزایش مصرف مشروبات الکلی که نیاز به آسیب شناسی دارد، موضوع تولید و قاچاق آن نیز، یک معضل دیگر محسوب می شود.

این مقام مطلع در پژوهشکده قوه قضاییه درباره فعالیت دستگاه های مرتبط با این موضوع و ضعف آن در مقابله با این معضل، تاکید می کند: اتفاقا برعکس نظام پیشرفت خوبی در این زمینه داشته اما مشکل از دستگاه های فرهنگی ما است که اطلاع رسانی درست و فرهنگ سازی درست در این باره نکرده اند. مصرف الکل حرام شرعی است اما برای جوان ها و نوجوان ها چقدر اطلاع رسانی شده؟ چقدر آگاهی بخشی عمومی در این زمینه صورت گرفته؟ قانون به درستی به کارخود عمل می کند اما فقط قانون نیست، نیاز است اطلاع رسانی، آگاهی بخشی و تاثیر گذاری درستی در بخش های مختلف جامعه صورت بگیرد.

اقدامات بیشتری در حوزه قاچاق صورت گیرد

ناصر زرافشان حقوقدان نیز معتقد عملکرد نظام در مقابله با مصرف مشروبات الکلی، مثبت بوده اما نگران آسیب هایی است که الکل های قاچاق به مصرف کنندگان می زند. او می گوید: مصرف الکل های دست ساز یا قاچاق باعث شده هر روز اخبار بد و نگران کننده ای از آسیب های این اتفاق بشنویم. مصرف این الکل ها عوارضی مثل کوری چشم و مرگ به همراه داشته است.

این حقوقدان درباره اقدامات دستگاه ها مرتبط در مقابله با مصرف مشروبات الکلی، معتقد است: نظام اقدامات خیلی خوبی برای جلوگیری از مصرف الکل از اول عمر این انقلاب تا به امروز انجام داده اما کافی نیست باید اقدامات بیشتری در حوزه قاچاق کالاهای غیرمجاز گرفته بشود باعث خواهد شد اخبار بد کمتری بشنویم.

زیرساخت های روانشناسی و جامعه شناسی در اطلاع رسانی وجود ندارد

از سوی دیگر، محمدحسین ساکت حقوقدان و مستشار سابق دیوان عالی کشور نیز درباره معضل مصرف مشروبات الکلی، اظهار می کند: مهم ترین تغییر در سن مصرف مشروبات الکی هست که به پایین ترین سن خودش رسیده که دربخش اطلاع رسانی به قشر نوجوان بسیار ضعیف است واینکه مانند مواد مخدر قاچاق نوع این مشروب ها روز به روز مخرب تر و آسیب زا تر شده است که باید برای اقدامات جدی صورت بگیرد از جمله اطلاع رسانی سخت گیری بیشتر نیروی انتظامی ودستگاه های اطلاعاتی و امنیتی کشور را شامل می شود.

او درباره علت رشد مصرف مشروبات الکلی در کشور، بر این باور است که «عدم نبود زیر ساخت های روانشناسی و جامعه شناسی درست در اطلاع رسانی به عموم جامعه از جمله قشر نوجوان و جوان در رسانه ملی خبرگزاری ها و مدارس باعث عدم اگاهی شده وگاه جوانان ما به جای پیدا کردن راه حل درست دست به نوشیدن مشرویات الکی کرده که جز پشیمانی و ضرر های متعدد جسمانی هیچ سودی ندارد نبود مطالعه درست و ترویج فرهنگ کتابخوانی یکی از عواملی است که می شود مصرف مشروبات الکی را مهار کرد فقط دستگاه های نظامی انتظامی نیستند که باید جلوی این مشکل رو بگیرند همه دستگاه ها باید پای کار بیایند.

مافیای الکل باید از بین برود

همچنین کامبیز نوروزی حقوقدان و کارشناس قوه قضائیه درباره مصرف مشروبات الکلی در کشور معتقد است: مشروبات الکلی روز به روز خطرناک تر از روز قبل می شود اما به نظرم باید به قوانین حوزه نگاه جدیدتری به آن شود باید برای اقدامات جدی صورت بگیرد از جمله اطلاع رسانی ،سخت گیری بیشتر نیروی انتظامی در حوزه بازهم اطلاع رسانی درست آثار مخرب مصرف این محصولات باید صورت گیرد.

او درباره عملکرد دستگاه های مرتبط در این باره، بیان می کند: نظام می تواند و توانسته جلوی مهار آن را بگیرد فقط باید همت داشته باشد با عزم جدی مافیای وارد کننده این حرام را از بین ببرد تا وقتی وارد کننده ای وجود داشته باشد مصرف کننده ای هم وجود خواهد داشت.

(نظرات مطرح شده در گفت وگو، دیدگاه توداک نیست و صرفا برای تضارب آرا، بازتاب داده شده است)

تولید شده در تحریریه toudak.ir